Yoga bij burn-out en overspannenheid
Iedereen kent wel iemand die last heeft (gehad) van klachten van burn-out en/0f overspannenheid, of heeft hier zelf mee te maken gehad. Burn-out en overspannenheid zijn veel voorkomende problemen die een groeiende impact hebben op de mentale en fysieke gezondheid van veel mensen. De druk van werk, sociale verplichtingen en verschillende verantwoordelijkheden kan leiden tot een gevoel van overweldigende en voortdurend aanhoudende stressgevoelens.
Gelukkig biedt yoga een waardevolle aanpak om deze uitdagingen te overwinnen en weer in balans te komen. Mocht je ernstige klachten van burn-out of overspannenheid hebben, dan adviseer ik je om hiermee een bezoek aan jouw huisarts te brengen.
Wat zijn burn-out en overspannenheid?
Wat zijn nou eigenlijk de overeenkomsten en verschillen tussen burn-out en overspannenheid? Voordat we ingaan op de rol van yoga, is het belangrijk om een duidelijk beeld te krijgen van wat burn-out en overspannenheid precies inhouden.
Overspannenheid kan worden omschreven als een tijdelijke toestand van fysieke en mentale uitputting. Dit gebeurt vaak door langdurige stress en kan zich uiten in symptomen zoals prikkelbaarheid, depressieve gevoelens, doemdenken, nergens zin in hebben, concentratieproblemen, vermoeidheid en slaapproblemen. Ook een verminderde weerstand kan opspelen, zoals veel verkouden zijn of je ziek voelen.
Burn-out is een ernstigere en langdurige vorm van overspannenheid die vaak het gevolg is van langdurige en onhoudbare sociale druk en/of werkdruk. De problemen spelen meestal al langer dan een jaar. Het kenmerkt zich door emotionele en fysieke uitputting, verminderde weerstand, depersonalisatie en een verminderde tot helemaal geen prestatiecapaciteit. Mensen met een burn-out voelen zich vaak verloren en kunnen moeilijk motivatie vinden om hun dagelijkse taken uit te voeren, vaak ook doordat ze zich zo moe voelen dat er geen energie is om iets te ondernemen. Je voelt je opgebrand (burn-out). Een burn-out is in feite een overtreffende trap van overspannenheid. Het kan jaren duren om uit een burn-out te komen. Aarzel ook niet om professionele hulp in te roepen. De huisarts kan je hierbij verder helpen of doorverwijzen.
Yoga bij burn-out en overspannenheid
Yoga is een eeuwenoude practice die lichaam en geest verbindt. Deze holistische benadering richt zich op het versterken van zowel fysieke als mentale gezondheid door middel van ademhalingstechnieken (pranayama), meditatie en asana's (lichaamshoudingen). De voordelen van yoga zijn talrijk, vooral in het kader van stressvermindering en mentale helderheid/focus. Bij burn-out en overspannenheid is het belangrijk om op een rustige, niet stressvolle manier weer met je lichaam in contact te komen. Dit kan door het doen van oefeningen die zacht voor je lichaam en geest zijn, waardoor je weer meer energie krijgt en minder in je hoofd zit.
Fysieke voordelen van yoga
Een van de belangrijkste voordelen van yoga is de impact op het lichaam. Regelmatige yoga-beoefening verhoogt de flexibiliteit, kracht en levensenergie. De verschillende houdingen helpen om spierspanning te verminderen, wat vaak een gevolg is van stress.
Daarnaast kan yoga ook de bloedcirculatie verbeteren, wat belangrijk is voor het herstel van de adrenalineniveaus in het lichaam na periode van stress. Dit lichamelijk herstel kan je in staat stellen om beter om te gaan met de symptomen van burn-out en overspannenheid.
Mentale voordelen van yoga
Yoga bevordert niet alleen de fysieke gezondheid, maar heeft ook aanzienlijke voordelen voor de geest. Meditatie en ademhalingstechnieken die vaak deel uitmaken van yoga-oefeningen helpen bij het kalmeren van de geest en het versterken van de focus. Dit is bijzonder waardevol voor mensen die kampen met constante stressklachten, zoals o.a. een opgejaagd gevoel, niet tot rust kunnen komen, angstklachten en een hoge ademhaling.
Studies tonen aan dat yoga kan helpen bij het verminderen van symptomen van angst en depressie. Door regelmatig te oefenen, leer je je meer bewust te worden van gedachten en gevoelens, wat kan bijdragen aan een beter zelfbeeld.
Yoga toevoegen aan je dagelijkse routine
Het integreren van yoga in je dagelijkse leven hoeft niet ingewikkeld te zijn. Hieronder vind je enkele tips:
Begin klein
Als je nieuw bent met yoga, is het verstandig om klein te beginnen. Een korte dagelijkse sessie van 10 tot 15 minuten kan al een groot verschil maken. Ga niet online naar beginnerslessen zoeken, maar ga fysieke yogalessen bij jou in de buurt volgen en geef van te voren aan dat je last van stressklachten hebt, zodat daarmee rekening gehouden kan worden en je specifieke yoga oefeningen kunt volgen die actief op jouw klachten ingaan. Online yogafilmpjes volgen en nadoen is leuk, maar kan ook zorgen voor blessures of klachten van hyperventilatie, doordat bepaalde oefeningen een bepaalde beheersing van de ademhaling eisen. Niet echt handig als je last van stressklachten/burn-out/overspannenheid hebt.
Maak tijd voor ademhalingsoefeningen
Naast fysieke houdingen kunnen ademhalingsoefeningen (laat je door een professional voorlichten over hoe je ademhalingsoefeningen doet) een geweldige manier zijn om snel tot rust te komen. Probeer regelmatig even stil te staan en diep in en uit te ademen. Dit kan zelfs helpen tijdens stressvolle momenten op het werk of thuis. Wees je bewust van hoe je ademt, waar je adem in je lichaam zit (onderbuik, middenrif, maag....) en hoe dit voelt. Het alleen al bewust worden van wat je ademhaling doet, is al heel goed.
Volg een cursus of lessen
Overweeg om je aan te sluiten bij een yogastudio. Het volgen van lessen biedt niet alleen structuur, maar ook de mogelijkheid om van een ervaren instructeur te leren. De kans op blessures wordt hierdoor aanzienlijk kleiner. Groepssessies kunnen ook motiverend zijn en zorgen voor een gevoel van gemeenschap.
Yoga en mindfulness
Yoga is nauw verbonden met mindfulness, dat zich richt op het aanwezig zijn in het moment. Door yoga te combineren met mindfulness-technieken, kan dit de effectiviteit van oefeningen vergroten.
Bewustwording van lichaamsgevoelens
Een belangrijk onderdeel van mindfulness is het ontwikkelen van bewustzijn van je lichaam en de signalen die het afgeeft. Tijdens yoga kun je leren om te luisteren naar deze signalen, wat cruciaal is voor het herkennen van symptomen van stress of regelmatig overspannen zijn.
Mindfulness meditatie
Naast de fysieke houdingen kan mindfulness meditatie ook een waardevolle aanvulling zijn op je yoga oefeningen. Dit houdt in dat je je gedachten observeert zonder daarover een oordeel te hebben, wat kan helpen om een gevoel van innerlijke rust en zelfacceptatie te krijgen. We zijn gewend om voortdurend overal een mening over te hebben. Het is heerlijk om dat te doorbreken, dat geeft rust en een vredig gevoel.